İş Yerinde Şiddet
- 03-09-2018
Günümüzde işyerlerinde yaşanan şiddet olaylarındaki çarpıcı artış, çalışma yaşamı aktörlerinin ve araştırmacıların konuya olan ilgilerinin yoğunlaşmasına neden olmaktadır. İşyeri ve çalışma koşulları ile yakından ilişkili olan işyeri şiddetinin, küresel ölçekte yaygın bir sorun olduğu kabul edilmektedir. İşyrri şiddeti her sektör ve işyerinde görülen bir sorun olmakla birlikte, yapılan araştırmalar bu sorunun hizmet sektöründe daha sık ve yoğun olarak yaşandığını göstermektedir.
Özellikle kamu hizmetlerinin üretildiği, topluma sunulduğu ve insan ilişkilerinin yoğun olarak yaşandığı alanlarda çalışanların işyeri şiddetine daha fazla maruz kaldıkları belirtilmektedir. Fiziksel şiddet, bir kişiye ya da bir
gruba karşı yapılan; fiziksel, cinsel veya psikolojik zararla sonuçlanan fiziksel güç kullanımıdır. Ancak son yıllarda işyeri şiddetinin, fiziksel şiddet kadar psikolojik şiddeti de içerdiği görülmüştür. Çalışma ortamında gerçekleşen her türlü duygusal taciz, korkutma, tehdit, gözdağı, alay, başkalarının önünde küçük düşürücü veya aşağılayıcı söz söyleme gibi çeşitli psikolojik saldırı türlerini içeren pek çok davranşı da işyeri şiddetinin kapsamşnda ele alınmaktadır.
İŞ DOYUMU
İş, bir kişinin yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan ekonomik kazancın elde edilmesinde temel bir işleve sahiptir. Bu nedenle kişi için çok önemli bir değerdir. Bu doğrultuda örgütsel davranış alanında yıllardır işin anlamı, işin kişi için önemi ve işin kişiye sağladığı yararlar konusunda araştırmalar yapılmaktadır. Bu araştırmaların önemli bir bölümü ise kişinin işinden memnun olup olmadığını ifade eden “iş doyumuna” odaklanmaktadır. İş doyumu ya da doyumsuzluğu, çok sayıda faktörden etkilenerek ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, bir kişinin işi ile ilgili doyum düzeyini belirlemek oldukça güçtür. Bu çalışmanın temel amacı çalışanlar ve işletmeler açısından son derece önemli olan iş doyumunu, olguyu etkileyen bireysel ve örgütsel faktörleri ve sonuçlarını incelemektidir.
34 • Türk İdare Dergisi • Sayı: 467 • Haziran 2010 Çalışanların iş hayatı süresince, gördükleri, yaşadıkları, kazandıkları,
kaybettikleri, mutluluk ve üzüntüleri olmaktadır. Tüm bu bilgi ve duyguların sonucunda çalışanlar yaptığı işe ya da çalıştığı firmaya karşı bir tutum ortaya koymaktadır. İş doyumu bu tutumların genel bir sonucu olup, çalışanın fiziksel
ve zihinsel açıdan iyi durumda olmasını ifade eder. İş doyumunun anlamına yönelik farklı birçok tanım söz konusudur.
Genel anlamda iş doyumu, çalışanların işlerinden duydukları hoşnutluktur (Koustelios,2001,s.354). Barutçugil iş doyumunu “bir çalışanın yaptığı işin ve elde ettiklerinin ihtiyaçlarıyla ve kişisel değer yargılarıyla örtüştüğünü veya örtüşmesine olanak sağladığını Fark etmesi sonucu yaşadığı bir duygu” olarak açıklamaktadır.
İŞ YERİNDE DEPRESYON
Toplumda sık olarak rastladığımız ruhsal rahatsızlıklar, aslında iş ortamında da sıkça rastladığımız rahatsızlıklardır. Bunların başında depresyon gelir. Depresyon ne geçici bir ruh durumu ne de kişisel bir zayıflıktır. Ciddi ama aynı zamanda tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Aksine, farkedilmeyen ve tedavi edilmeyen depresyon, hem kişinin kendisi için büyük bir zarar; hem de işyeri açısından bakacak olursak para kaybı, üretim zararı adına önemli bir etkendir. Hayatımızın büyük bir kısmının çalışma ortamında geçtiğini düşünürsek depresyon ister kişisel problemlerden kaynaklansın ister iş ile ilgili problemlerden en önemli etkisini iş ortamında göstermektedir.
Peki o zaman depresyondayım dediğimiz de bu rahatsızlığın belirtileri neler? Her can sıkıntısı, mutsuzluk durumu depresyondayım anlamında m?
” Devamlı üzüntülü olma hali ya da aşırı endişe. Her zaman yapılan aktivetelerden keyif alamama.
” Yorgun hissetme, enerji kaybı, bir şekilde “yavaşlama” durumu.
• Uyku problemleri (düzensiz uykular, aşırı uyuma ya da çok az uyuma, devamlı uyanma).
• Yeme problemleri (aşırı yemek yeme ya da çok az yeme, ciddi kilo kaybı).
• Karamsarlık, umutsuzluk.
• Konsantrasyon problemi, unutkanlık ve karar vermede zorlanma.
• Ölüm ya da intihar düşünceleri
• Her türlü durum karşısında nedensiz ağlama.
( Eğer bu sayılan belirtilerden en az bes tanesi iki haftadan fazla zamandan beri yaşanıyorsa profesyonel bir yardıma ihtiyaç var anlamına gelir. )
Yukarıda belirtilen belirtilerin olmasıyla beraber iş ortamında depresyonda olan bir kişiyi tanımlamada da belirli kriterler söz konusu olabilir. Daha yavaş tempoda çalışmak, daha sık hata yapmak, konsantrasyonu sağlamakta zorlanmak, unutkanlık, toplantılara ve işe sık olarak geç kalmak, iş arkadaşlarına karşı agresif olmak ve sıkça tartışmak, işleri takip etmekte zorlanmak bahsedilen farklı davranışların başında gelir.